عاقل ترین افراد چه کسانی هستند

أکمَلُ الناسِ عَقلاً أحسَنُهُم خُلقاً

عاقل ترین مردم خوش خلق ترین آنهاست

دین اسلام همواره پیروان خود را به حُسن خلق و نرم‌خویی و ملایمت در گفتار و رفتار فراخوانده و از تندخویی بازداشته است؛ چون این آموزه یکی از مهم‌ ترین عوامل قدرت، موفقیت و پیروزی انسان در زندگی است. چنانچه همین،عامل موفقیت پیامبران الهی بویژه پیامبر گرامی اسلام (ص) در جذب دلهای انسان‌ها و گسترش دین بوده است.

از آن روی خدای مهربان پیامبران و سفیران خود را از میان انسان‌های مهربان و خوش اخلاق برگزیده تا بهتر و آسان‌ تر در قلب‌ها نفوذ کنند و آنان را به سوی معرفت الهی رهنمون باشند. خدای تعالی درباره حضرت محمد مصطفی (ص) که مصداق کامل حُسن خلق است، می‌فرماید: «وَ إِنَّکَ لَعَلى‏ خُلُقٍ عَظیم»؛ و یقیناً تو بر ملکات و سجایاى اخلاقى عظیمى قرار دارى.

البته خوش ‌رفتاری باید به گونه‌ای باشد که وقار و متانت از دست نرود. برای رسیدن به چنین صفاتی لازم است انسان خود را به صفاتی مزیّن کند که از فرد، شخصیّتی متین و باوقار و در عین حال خوش مشرب و دوست داشتنی و محبوب بسازد؛ صفاتی مانند: تواضع، انسان دوستی، صداقت، فداکاری، گذشت، مهربانی، و سایر صفات نیک انسانی.

آثار دنیوی و اخروی خوش اخلاقی: برخی از آثار و پى آمدهاى مادى و معنوى حسن خلق و خوش اخلاقی به شرح زیر است: از بین بردن گناهان؛ رسول خدا(ص) فرمود: «اخلاق نیک، گناهان را ذوب می‌کند و آثار بد آن‌ را می ‌شوید. پاداش روزه ‌دار شب زنده ‌دار؛ در حدیث دیگرى از همان حضرت می ‌خوانیم: دارنده حُسن خلق پاداشى همچون روزه ‌دار شب زنده ‌دار دارد.  زدودن کینه‌ها؛ در حدیثی از پیامبر خدا(ص) می‌خوانیم: خوش‌رویى، کینه را می‌زداید.  جلب محبت خدا و مردم‏؛ امام باقر(ع) می‌فرماید:

 نیکوکارى و خوش ‌رویى، محبّت آفرین هستند، انسان را به خدا نزدیک و داخل بهشت می‌ کنند فرمود: «کارهای نیکو و خوش‌رویى، جلب محبت کنند و به بهشت در آورند، و بُخل و ترش ‌رویى و عبوس بودن، از خدا دور کنند و به دوزخ درآورند. و روایات زیاد دیگری که از مجموع آنها اهمیّت و آثار فوق العاده‏ حُسن خلق به معنای اول و دوم آن، در زندگى مادى و معنوى انسان‌ها، و تأکیدى که اسلام بر این امر دارد، به خوبى نمایان است، به گونه‌اى که می‌توان حُسن خلق را یکى از اساسی‌ترین تعلیمات اسلام شمرد.

حال می بینید که سعادت دنیا و آخرت در گرو خوش اخلاقی آن برای رضا و قرب خدا می باشد پس عقل حکم می کند که راهکارهای خوش اخلاقی را یافته و با ممارست و مسئلت توفیق آن از خداوند آن درون خود نهادینه کرده که هم خود از آن نفع ببریم و هم دیگران

و درآخر از خداوند رئوف می خواهیم که توفیق نهادینه کردن این ویژگی را به همه مردم جهان عنایت بفرماید.

گردآورنده: زکیه نبهانی

پیوست ها